Nerki z laboratorium? Jesteśmy krok bliżej od realizacji tego celu

Nerki to jeden z najważniejszych narządów, a na ich dysfunkcje cierpi mnóstwo dorosłych i coraz więcej dzieci. Dzięki ostatnim postępom naukowcy są coraz bliżej wyhodowania funkcjonalnych organów z komórek macierzystych.
Wkrótce uda się wyhodować funkcjonalne nerki? To byłby prawdziwy przełom /Fot. Robina Weermeijer, Unsplash

Wkrótce uda się wyhodować funkcjonalne nerki? To byłby prawdziwy przełom /Fot. Robina Weermeijer, Unsplash

Statystyki są bezwgzlędne. Choroba nerek dotyka co dziewiątego dorosłego na świecie, a liczba przypadków będzie tylko rosła. Gdy dochodzi do skrajnej niewydolności tego narządu, jedyną opcją jest przeszczep, ale nie łatwo znaleźć odpowiedniego dawcę. Możliwość wyhodowania funkcjonalnej tkanki nerkowej w laboratorium może przyspieszyć leczenie. Ale jak tego dokonać? Naukowcy z Brigham and Women’s Hospital mają na to pomysł. Szczegóły opisano w czasopiśmie Nature Biotechnology.

Nerki z probówki

U ludzi nerki powstaje w sposób naturalny w wyniku działania dwóch elementów budulcowych: mezenchymy nerkowej i pączka moczowodowego. Teraz naukowcom udało się wygenerować z komórek macierzystych jeden z tych elementów – mezenchymę nerkową. Prace rozpoczęto siedem lat temu.

Czytaj też: Koniec z oczekiwaniem na przeszczep nerki! Naukowcy zmienili kluczową cechę organu

Prof. Joseph Bonventre z Brigham and Women’s Hospital mówi:

Opracowaliśmy wysoce wydajny sposób generowania kluczowego składnika tkanki nerkowej odpowiedzialnego za utrzymanie wielu parametrów chemicznych krwi i krytycznie ważnego dla rozwoju nerki. Ponadto, po raz pierwszy stworzyliśmy ludzkie komórki nerkowe, które mogą być wykorzystane do opracowania nowych leków, pomocy w badaniu zaburzeń dziedzicznych i nabytych oraz poprawy naszego zrozumienia, w jaki sposób nerki rozwijają się i kontrolują równowagę metaboliczną w organizmie.

Ten sam zespół niedawno stworzył skuteczną metodę produkcji drugiego bloku budulcowego – pączka moczowodowego – który wyrasta nad kanaliki zbiorcze dorosłej nerki. Wykazano również cechy interakcji między komórkami tych dwóch bloków budulcowych, odtwarzając zachowania, które występują podczas rozwoju nerki.

Organoidy nerkowe działają! Udało się stworzyć dwa podstawowe elementy budulcowe ludzkich nerek /Fot. Bonventre Lab

Prof. Joseph Bonventre dodaje:

Dzięki zdolności do generowania obu składników odpowiedzialnych za tworzenie funkcjonalnej tkanki nerkowej, jesteśmy coraz bliżej do zastąpienia funkcji nerek u pacjentów z niewydolnością tych narządów. Niewykluczone, że w przyszłości uda nam się stworzyć nerkę w warunkach laboratoryjnych. To może być prawdziwy przełom w nefrologii.

Uczeni po raz pierwszy w historii stworzyli linie komórkowe komórek głównych i międzykomórkowych, dwie linie komórkowe, które składają się na końcowy element przetwarzania moczu w nerce. To może pomóc naukowcom w testowaniu nowych terapii na choroby nerek.