Popularne meszki, a dokładniej rodzina meszkowatych (Simuliidae), to owady, które można spotkać na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy. Znamy ponad 2000 gatunków meszek – prawie wszystkie (98 proc.) wymagają posiłku z krwi przed złożeniem jaj.
Czytaj też: Owady nie lubią oceanów i mają ku temu ważny powód
Naukowcy z Goethe University Frankfurt postanowili przyjrzeć się meszkom występującym w Niemczech (57 gatunków) i dowiedzieć się, jak na ich rozmieszczenie wpływają zmiany klimatyczne. Szczegóły opisane w czasopiśmie Science of The Total Environment mogą okazać się ważne także dla Polaków.
Prof. Sven Klimpel z Goethe University Frankfurt mówi:
Meszki mogą przenosić patogeny wywołujące choroby zakaźne i przekazywać je podczas ugryzienia. Jedną z najbardziej znanych chorób przenoszonych przez meszki jest onchocerkoza, zwana także “ślepotą rzeczną”, wywoływana przez nicienie Onchocerca volvulus, naturalnie występujące w Afryce. Według WHO na całym świecie wzrok straciło już ponad 1,15 miliona osób w wyniku tej choroby.
Meszki mogą przenosić groźne choroby
Naukowcy odkryli, że meszki występujące w Niemczech można podzielić na trzy grupy o różnych wzorach rozmieszczenia i wymaganiach ekologicznych. W wyniku postępujących zmian klimatu i sposobu użytkowania gruntów, gatunki istotne z medycznego punktu widzenia mogą stać się bardziej rozpowszechnione.
Czytaj też: Ten grzyb zamienia muchy w zombie. Przerażająca historia ze świata zwierząt
Uczonym udało nam się poszeregować 12 najpospolitszych gatunków w trzy grupy biogeograficzne. Są to gatunki górskie żyjące w górnych biegach cieków wodnych, gatunki o szerokich niszach, a zatem szeroko rozpowszechnione w różnych krajobrazach oraz gatunki nizinne.
Naukowcy wnioskują o różnych tendencjach w rozwoju populacji trzech grup w obliczu postępujących zmian klimatycznych. Podczas gdy grupę górską uważa się za zagrożoną ze względu na rosnące temperatury i rosnące zanieczyszczenie chemiczne jednolitych części wód, druga grupę stanowią gatunki charakteryzują się szeroką niszą lub wyższą tolerancją na zmiany antropogeniczne. W rezultacie gatunki meszek o znaczeniu weterynaryjnym i medycznym, należące głównie do trzeciej grupy, mogłyby być promowane przez trwające zmiany antropogeniczne i podlegać pozytywnym trendom populacyjnym.
Dr Sarah Cunze mówi:
Gatunki istotne z medycznego punktu widzenia charakteryzują się szczególnie agresywnym zachowaniem podczas gryzienia ssaków i ludzi i często występują w bardzo dużych ilościach. Te zaobserwowane masowe zjawiska są wynikiem zsynchronizowanego wykluwania się larw wodnych.
Kraje sąsiednie – w tym Polska – zareagowały na to masowe zjawisko, trzymając zwierzęta gospodarskie wyłącznie w pomieszczeniach zamkniętych lub wypuszczając je na wypas tylko w nocy podczas tych ognisk. Oczekiwany przyszły wzrost temperatury może skrócić czas rozwoju larw, a tym samym doprowadzić do powstania większej liczby pokoleń rocznie, co spowoduje ogólnie częstsze występowanie meszek. To nie jest dobra wiadomość dla całej Europy.
Teraz naukowcy chcieliby poprzeć swoje ustalenia badaniami empirycznymi i wykorzystać testy laboratoryjne, aby wyjaśnić, w jakim stopniu gatunki meszek są wektorami kompetentnymi, tj. zdolnymi do przenoszenia niektórych patogenów, w warunkach obecnie panujących w Europie.
Prof. Sven Klimpel podsumowuje:
Trendy dotyczące medycznie istotnych gatunków meszek, wynikające z naszego badania, są przykładem tego, jak globalne zmiany mogą sprzyjać chorobom zakaźnym przenoszonym przez wektory. Nasze podejście do modelowania i wyniki pomogą w ustrukturyzowaniu programów monitorowania i zapobiegania rozprzestrzeniania się gatunków potencjalnie groźnych dla człowieka.